مرکز رشد فناوری سلامت

خلاصه ایده محوری: طرح حاضر تولید انواع سرکه طبیعی و نوشیدنی سکنجبین (یکی از شربتهای مطرح در طب سنتی ایرانی) که برای آن اثرات قابل توجه درمانی و حفظ سلامتی تعریف شده است، می باشد. شربت سکنجبین از یک جزء ترش (معمولا سرکه، آب نارنج، آب لیمو، آب سیب ترش و...) و یک جزء شیرین (شکر ، عسل، شکر سرخ، شیره انگورو... ) تشکیل شده است. همچنین در منابع طب سنتی ایران از سکنجبین به عنوان شربت سرکه یاد شده است. بدان معنی که این فرآورده یک نوع شکل دارویی مایع از سرکه است که در فرآیند شربت سازی به عنوان جزء پایه مورد استفاده قرار گرفته است.در منابع طب سنتی ایران به 1200 نوع سکنجبین اشاره شده است که در آن گیاهان دیگری نیز با سکنجبین ساده ترکیب شده است.

سرکه یک فرآورده غذائی طبیعی است که از پروسه های تخمیری (تخمیر الکلی و متعاقبا تخمیر استوز) از گلوکز قابل تخمیر سیب، انگور، انجیر، برنج و بسیاری از غذاهای غنی از کربوهیدرات تولید می‌شود. سرکه از دیرباز هم به عنوان چاشنی و هم دارو در جوامع بشری جایگاه ویژه ای داشته است. سرکه ترکیبات متعددی دارد که مهمترین آنها محتوای اسید استیکی میباشد. یکی از اجزای اصلی رژیم مدیترانه ای سرکه می‌باشد و اعتقاد براین است که سرکه می‌تواند نقش اساسی در پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی داشته باشد بطوریکه مصرف آن می‌تواند فشار خون را کاهش دهد. همچنین سرکه دارای اثرات مفیدی بر پروفایل لیپیدی و قند خون می‌باشد. 

هدف از این طرح از یکطرف تولید سرکه طبیعی به عنوان یک چاشنی سالم و همچنین بکارگیری آن در تولید انواع سکنجبین بر اساس مستندات طب سنتی ایران و از طرف دیگر طراحی فرمولاسیونهای جدید سکنجبین با افزودن عصاره های گیاهان بومی استان گیلان (با ماده موثره تعیین شده و اثر درمانی مشخص) جهت تولید نوشیدنی های متنوع با اثرات متعدد حفظ سلامتی و ارتقاء سطح سلامت بیماران می باشد.

مراحل تولید سرکه طبیعی بدین ترتیب می باشد که میوه ها را شستشو داده آنها را له یا قطعه قطعه کرده، آبگیری کرده و به داخل فرمانتور(مجهز به سیستم کنترل کننده اتوماتیک از نظر شرایط دمائی، اکسیژن و ...) انتقال داده می شوند. قند میوه در حضور مخمرهای بیهوازی تخمیر شده و به الکل تبدیل می شود. با اتمام تخمیر الکلی مرحله تخمیر هوازی شکل می گیرد که در این مرحله الکل به اسید استیک تبدیل می شود. در انتها محتویات مخزنها صاف شده و سرکه ها در ظروف مناسب نگهداری می شوند.

جهت تولید سکنجبین، سرکه بعمل آمده با نسبتهای مشخصی از آب و یک شیرین کننده ترجیحا طبیعی تحت تاثیر حرارت در مخزن تولید قوام دار می گردد. همچنین عصاره های استخراج شده و استاندار شده از گیاهان بومی گیلان یکی دیگر از اجزای افزودنی به سکنجبین خواهند بود. پس از سرد شدن شربت تولید شده به مخزن نگهداری انتقال و سپس در ظروف مناسب بسته بندی می شوند.