مرکز رشد فناوری سلامت

 خلاصه ایده محوری: در طول تاریخ، استفاده از حیوانات آزمایشگاهی در پژوهش‌های علوم زیستی و ‌پزشکی از ضرورت، ارزش و اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در طب یونان باستان به دلیل ممنوعیت تشریح جسد انسان، از حیوانات برای مطالعه و شناخت کالبدشناسی و فیزیولوژی انسان استفاده می‌شد؛ از جمله، جالینوس، پزشک و فیلسوف مشهور یونانی، حیواناتی مانند خوک و میمون را به صورت زنده یا مرده تشریح می‌کرد. محمد‌بن‌زکریا رازی که از بزرگ‌ترین و مبتکرترین پزشکان مسلمان ایرانی است، با آزمایش روی حیوانات، آثار بسیاری از داروها را شناخت و با تشریح آن‌ها به ساختمان دستگاه عصبی دست یافت. استفاده از مدل های حیوانی بعد از پیمان نامه هلسینکی که به دنبال افشای جنایات هولناک آلمانها در آزمایش بر روی انسان، در سال ۱۹۶۴ میلادی به تصویب رسید و هرگونه آزمایش بر روی گونه بشر را بدون انجام آزمایشات اولیه بر روی حیوانات، در بعد بین‏المللی قدغن اعلام کرده بود، وارد مرحله جدیدی شد.

امروزه نیز علی‌رغم توسعه روش‌های جدید در تحقیقات بیولوژی مولکولی و سلولی، هنوز در بسیاری از موارد، پژوهش‌های حیوانی ضرورتاً تنها وسیله موجود برای پاسخ به سؤالات علمی خاص می‌باشند و مراکز تحقیقاتی دنیا هر ساله هزینه‌های زیادی را صرف دستیابی به نتایج علمی بر اساس مدل‌های حیوانی می‌نمایند. بنا بر آمار موجود، هر ساله حدود ۳۵ میلیون حیوان در سطح جهان در تحقیقات استفاده می‌شوند. در ایران نیز، طبق یک بررسی، از مجموع ۳۹۱۱ مقاله ارائه شده در کنگره‌های علمی داخلی در زمینه علوم پزشکی طی سال‌های 1378-۱۳۶۸، در ۱۰۹۲ مقاله، یعنی در ۲۸ درصد از آن‌ها، از مدل‌های حیوانی استفاده شده است. که 90 درصد آنان را موش و دیگر جوندگان تشکیل می دهند. چرا از حیوانات آزمایشگاهی برای مطالعات علوم پزشکی استفاده می شود؟  به دلیل شباهت های بیولوژیکی فراوان حیوانات با انسانها،  طول عمر کوتاه آنان به محققان این اجازه را می دهد که در زمانی کوتاه، یک سیکل کامل زندگی و حتی نسل های مختلف را مطالعه کنند. مزیت مطالعه حیوانی این است که می توان شرایط محیطی آزمایش را کنترل و متغیر های مطالعه را به حداقل رساند. با توجه به اهمیت مدل حیوانی در تحقیقات علوم پزشکی، تخصصی بودن و نیز وجود جزئیات پیچیده در ایجاد انواع مدل های مختلف، وجود مراکزی برای ارائه آموزش و مشاوره در سطح دانشگاه ها ضروری بنظر می رسد. لذا ایده محوری ما آموزش، مشاوره و ایجاد مدل های پیش بالینی حیوانات آزمایشگاهی برای بیماری های رایج انسانی می باشد. مدل حیوانی بیماری هایی که قادر به تولید آن می باشیم عبارتند از: مدل انفارکتوس میوکارد، مدل نارسایی قلبی، مدل بیماری فشارخون بالا، مدل سکته مغزی، مدل صرع، مدل آسیب نخاعی، مدل سوختگی، مدل دیابت، مدل بیماری MS ، مدل بیماری آلزایمر، مدل بیماری پارکینسون، مدل اعتیاد، مدل تومور سرطانی، مدل سندرم تخمدان پلی کستیک و ایجاد مدل ایسکمی می باشد. در کنار ایجاد مدل های حیوانی بیماری ها، تکنیک هایی مانند:

 خونگیری (از وریدهای دمی، پشت حدقه چشم، قلب، ورید ژگولار و ...) 

تزریقات در حیوان آزمایشگاهی (عضلانی، وریدی، داخل صفاقی، زیر جلدی و .....)

انجام تکنیک های ورزشی (تردمیل، شنا و ...)

تعیین سیکل باروری در موش صحرایی و موش سوری

آزمایش ادم مغزی و اوانس بلو در مغز در موش صحرایی

جراحی و برداشتن بیوسبی از بافت

پانسمان و تعویض پانسمان زخم در موش صحرایی

ثبت الکتروکاردیوگرام  از موش صحرایی و موش سوری و تفسیر آن

در کنار موارد ذکر شده، تولید حیوانات آزمایشگاهی مانند موش سوری و موش صحرایی، تولید برخی از تجهیزات مربوط به تحقیقات و نگهداری حیوانات آزمایشگاهی و نیز برگزاری کارگاه های آموزشی کار با حیوانات آزمایشگاهی در الویت برنامه ریزی ما قرار دارد و در حال بستر سازی برای این موارد می باشیم.